Παρασκευή σαπουνιού με ψυχρή μέθοδο στο Εργ. Φαρμακείων

Στο Εργαστήριο Ιατρικών Εργαστηρίων & Βοηθών Φαρμακείων, οι μαθητές-τριες  πραγματοποίησαν Εργαστηριακή Δραστηριότητα με θέμα :

Παρασκευή σαπουνιού με ψυχρή μέθοδο.

 

Ξεκινώντας, γίνεται αναφορά στο αντικείμενο της δραστηριότητας.

Τα λιπίδια είναι λιπαρές ουσίες που περιλαμβάνουν οπωσδήποτε ως βασικό δομικό τμήμα του μορίου λιπαρά οξέα. Τα λιπαρά οξέα συμμετέχουν ως συστατικά στα έλαια-λίπη , στους κηρούς, στις λιποπρωτεϊνες, στα γλυκολιπίδια, στα λιποσώματα , στα φωσφολιπίδια. Ο ρόλος τους για τον οργανισμό είναι σημαντικός. Τα έλαια και τα λίπη αποτελούν πηγή ενέργειας για την κίνηση των μυών, για τη θερμότητα, ώστε να διατηρείται η κατάλληλη θερμοκρασία του σώματος. Επίσης , παίζουν ρόλο στη διακίνηση των βιταμινών και της χοληστερίνης στον οργανισμό, αλλά και στον σχηματισμό των κυτταρικών μεμβρανών διαφόρων οργάνων. Εκτός από απαραίτητο στοιχείο της διατροφής , τα έλαια-λίπη  χρησιμοποιούνται στη Παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών. Μία χημική τους ιδιότητα είναι η σαπωνοποίηση. Όταν στα έλαια-λίπη προσθέσουμε αλκάλι ( καυστικό κάλιο ή νάτριο) , τότε το κάθε μόριο του οξέος που θα χωρίζει από τη γλυκερίνη θα ενώνεται με κάλιο ή νάτριο αμέσως σχηματίζοντας άλας . Αυτά τα άλατα των οξέων είναι οι σάπωνες(=σαπούνια).

ΥΛΙΚΑ

• 1 λίτρο ελαιόλαδο,
•  300 ml νερό,
• 130 gr καυστικό νάτριο (καυστική σόδα),
•  2 ογκομετρικούς κυλίνδρους,
• Ζυγαριά ακριβείας,
• Ποτήρι ζέσεως,
• Υάλινη ράβδος ανάδευσης,
• Στατό διήθησης ,
• χωνί,
• διηθητικό χαρτί,
• Πλαστικό δοχείο,
• Ηλεκτρική στήλη ανάδευσης,
• Άρωμα,
• Φυσικό χρώμα  (προαιρετικά),
• Καλούπια,
• Γάντια.

ΤΕΧΝΙΚΗ

1. Φοράμε γάντια.
2. Διηθούμε το λάδι.
3. Ογκομετρούμε  (σε ογκομετρικό κύλινδρο) , 1 λίτρο λάδι.
4. Ογκομετρούμε (σε ογκομετρικό κύλινδρο),  300 ml νερό.
5. Ζυγίζουμε 130gr καυστική σόδα σε ποτήρι ζέσεως.
6. Ρίχνουμε το νερό σε πλαστικό δοχείο.
7. Προσθέτουμε τη καυστική σόδα και αναδεύουμε( προσοχή σε αυτό το σημείο γιατί παράγεται εξώθερμη αντίδραση),αφήνουμε το διάλυμα αρκετές ώρες εκτεθειμένο στην ατμόσφαιρα ώστε να κρυώσει.
8. Όταν κρυώσει και διαλυθεί η καυστική σόδα , προσθέτουμε σίγα-σιγα το λάδι ενώ ταυτόχρονα αναδεύουμε με τον ηλεκτρικό αναδευτήρα.
9. Το μείγμα μας είναι έτοιμο να πάρει τη μορφή παχύρρευστης κρεμάς.
10. Τέλος προσθέτουμε άρωμα και φυσικό χρώμα εάν το επιθυμούμε.
11. Τοποθετούμε σε καλούπια και το αφήνουμε να πήξη για 24 ώρες.
12. Έπειτα απο 24 ώρες το βγάζουμε από τα καλούπια και το κόβουμε σε ορθογώνιες πλάκες.
13.  Απλώνουμε τις πλάκες του σαπουνιού σε πανιά και τις σκεπάζουμε με ένα από αυτά.
14.  Το σαπούνι για να ωριμάσει και να χρησιμοποιηθεί θα πρέπει να παραμείνει σε σκιερό και καλά αεριζόμενο χώρο για 5-6 εβδομάδες, έτσι ώστε να αποβάλλει όλα τα οξέα.
15.  Το ph του χειροποίητου σαπουνιού κυμαίνεται  από 7 έως 8( το ph του δέρματος είναι =5,5 ) άρα είναι ελαφρός καυστικό προς το δέρμα, και η χρήση του απαγορεύεται σε ευαίσθητα δέρματα.